Almanya’da Bankacılık

Almanya, 2002 yılından bu yana Eurozone üyesi olup 19 AB üyesinin para birimi olan Euro'yu kullanmaktadır. Ülkede, özel ticari bankalar, kamu sektörü bankaları ve kooperatif bankaları olmak üzere üç tür banka mevcuttur. Ayrıca, online bankaların sayısı artmaktadır. Deutsche Bundesbank, ülkenin merkez bankasıdır ve Alman bankacılık sektörünü düzenleyen otorite The Federal Financial Supervisory Authority (BaFin) tarafından sağlanmaktadır. Almanya'da özel ticari bankalar en büyük varlık payına sahiptir ve ihracat ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadırlar.

Özel ticari bankalar, sektörde en büyük varlık payına sahip olan bankalar arasındadır ve varlıkların %40'ını oluştururlar. Bu bankalar arasında rekabet oranı oldukça yüksektir ve kendi aralarında da rekabet halindedirler. Almanya'da ihracat ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadırlar ve uluslararası ticaretin büyük bölümünü finanse ederler. Avrupa Bankacılık Federasyonu'nun Aralık 2022 raporuna göre, Almanya'nın ihracatının %88'ini oluştururlar ve Alman dış ağının neredeyse dörtte üçünü kontrol ederler. Deutsche Bank, bu kategorideki bankalar arasında en büyük olanıdır ve dünyanın en büyük 11. bankasıdır. Almanya'daki en büyük üç banka sırasıyla Deutsche Bank, Commerzbank ve KfW'dir. Ancak, bu kategorideki bankalar perakende bankacılık sektöründe o kadar etkili değildirler ve en büyük üç özel ticari banka perakende bankacılık sektörünün sadece %15'ini kontrol eder.

Almanya'da kamu bankaları, tasarruf bankaları (Sparkassen), Landesbanken ve DekaBank'tan oluşmaktadır. DekaBank, Tasarruf Bankaları Finans Grubu'nun varlık yöneticisi olarak faaliyet göstermektedir. Kamu bankaları toplam bankacılık varlıklarının %25'ini oluşturur ve Almanya'da 371 tasarruf bankası bulunmaktadır. Tasarruf bankaları genellikle garantörleri veya sahipleri ve yerel yönetimlerle birlikte kamu hukuku şirketleri olarak örgütlenirler ve etkili oldukları alanlar genellikle yerel yönetimin etkili olduğu alanlarla sınırlıdır. Tasarruf bankalarının birbirleriyle rekabeti yoktur. Landesbanken aslında tasarruf bankaları için bir merkez bankası olarak kurulmuştur, ancak son yıllarda toptan finansman, yatırım bankacılığı ve uluslararası ticari faaliyetlere daha fazla dahil olmuşlardır ve ticari bankalara rakip olmaya başlamışlardır. Almanya'da 6 Landesbanken federal eyaletlere ve tasarruf bankalarının bölgesel birliklerine aittir.

Almanya'da kooperatif sektörü, 773 kooperatif bankası (Volks- und Raiffeisenbanken) ve DZ Bank AG adlı merkezi bir kooperatif bankasından oluşmaktadır. Kooperatif bankaları, banka kurumlarının %53'ünü ve banka varlıklarının %12'sini oluşturmaktadır. Bu bankalar genellikle, kendi üyelerine ait olan mevduat sahipleri ve borçlular tarafından yönetilmektedir. Yasal olarak, bu tür bankalar müşterilerinin yarısı olan üyelerini destekleme yetkisine sahiptirler. Ayrıca, halka da bankacılık hizmetleri sunarlar. Kooperatif bankaları, tasarruf bankaları gibi bölgeseldir ve bölgesel prensiplere göre hareket ederler.

Kooperatif ve kamu bankaları, özel ticari bankalara göre daha güvenilir ve daha az riskli olarak görülmektedirler. Bazı kooperatif bankaları, dışa dönük stratejiler izlemeye başlamışlardır. Her iki tür banka da, yerel topluluklara uluslararası ziyaretçilerden daha çok hitap etmektedirler.

Alman bankaları, diğer Avrupa ülkeleri gibi geniş ölçekli finansal hizmetler sunarlar. Bu hizmetler arasında, cari işlemler hesabı, krediler ve kredili mevduat hesapları, mortgages, sigorta, yatırım ve tasarruf hesapları, dijital ve online bankacılık, iş bankacılığı ve yabancılar için hizmetler bulunmaktadır. İş bankacılığı, Almanya'da iş yapan start-up şirketleri, kurulan KOBİ'ler, çok uluslu ya da bireysel çalışanlar için Alman bankalarının sunduğu finansal hizmetler bütünüdür. Alman bankaları, Almanya'da çalışan yabancılar için de özel hizmetler sunmaktadır ve bu hizmetler arasında ucuz uluslararası para transferi gibi seçenekler de
bulunmaktadır.

Almanya, Avrupa'da en fazla Türk nüfusunun yaşadığı ülkedir. Alman Federal İstatistik Dairesi'nin 2022 verilerine göre, 1 milyon 458 bin 360 Türk vatandaşı Almanya'da yaşamaktadır. Bu rakam, Alman vatandaşlığına geçen Türklerin sayısını içermemektedir. Bu yüksek nüfus sayısı, Türk bankacılığı faaliyetlerini Almanya'da daha aktif hale getirmektedir. Almanya'da yaşayan Türklerin Türk bankalarını kullanması, bazı avantajlara sahiptir. Bunlar arasında:

• Bankaların Türkçe hizmet vermesi: Türk bankaları, Almanya'da yaşayan Türklerin ana dilini kullanarak hizmet vermektedir. Bu sayede, Türklerin finansal işlemlerini daha rahat ve anlaşılır bir şekilde yapmaları mümkündür.
• Transfer ücretlerinin daha düşük olması: Türk bankaları arasında yapılan para transferleri genellikle daha düşük ücretlerle gerçekleştirilebilmektedir. Bu da Türklerin Almanya'da kazandıkları paraları Türkiye'ye gönderirken daha az masraf yapmalarına olanak sağlamaktadır.
• Kredi ve faiz oranlarının Türkler için daha uygun olması: Türk bankaları, Türkler için özel olarak hazırlanmış kredi ve finansman paketleri sunmaktadır. Bu paketlerdeki faiz oranları da genellikle daha düşük olmaktadır. Bu da Türklerin daha uygun şartlarda kredi kullanabilmelerini sağlamaktadır.

Almanya'da aktif olarak faaliyet gösteren bazı Türk bankaları şunlardır:

» İşbank AG
İş Bankası, yabancı ülkelerde şube açan ilk Türk bankasıdır. İlk şubesini 1932 yılında Hamburg'da açmıştır ancak 2. Dünya Savaşı nedeniyle bu şube kapatılmıştır. Daha sonra, 1976 yılında Frankfurt'ta tekrar faaliyetlerine başlamıştır.

» Ziraat International Bankası AG
Ziraat Bankası AG, 250 milyon dolarlık özkaynağıyla Almanya'nın ve Avrupa Birliği'nin en büyük Türk sermayeli özel bankasıdır. Almanya'daki ilk temsilciliğini
1964 yılında açmıştır ve 1988 yılında Frankfurt'ta ilk şubesini kurmuştur.

» DenizBank AG
DenizBank ilk olarak 1996 yılında Avusturya'da şubesini açmıştır. Şu anda Avusturya ve Almanya'da etkin bir şube ağı ve 400 çalışana sahiptir.

» GarantiBank International NV
GarantiBank, ilk şubesini 1990 yılında Hollanda'da açmıştır. Almanya'daki ilk şubesini ise 1999 yılında faaliyete geçirmiştir.

» Akbank AG
Akbank, 1998 yılında Almanya'nın Frankfurt şehrinde faaliyetlerine başlamıştır. Ayrıca, banka Alman Bankalar Birliği'nin Mevduat Koruma Fonu Einlagensicherungsfonds des Bundesverband Deutscher Banken'in gönüllü üyesidir.

» KuveytTürk- KT Bank AG
KT Bank AG, Almanya ve Euro Bölgesi'nde 2004 yılından beri katılım bankacılığı ilkelerine göre hizmet sunan ilk bankadır. Bankanın merkezi Frankfurt/Almanya'dadır.

» Credit Europe Bank
Türkiye kökenli bir bankadır. Credit Europe Bank'ın merkezi Amsterdam'da bulunmakla birlikte, bankanın kökenleri Türkiye'ye dayanmaktadır. Banka, 1994 yılında Türkiye'de kurulmuş ve 2006 yılında ismi Credit Europe Bank olarak değiştirilmiştir. Credit Europe Bank'ın Almanya'da da birçok şubesi bulunmaktadır ve Almanya'da da bankacılık hizmetleri sunmaktadır. Credit Europe Bank, Almanya'da kredi kartı, mevduat hesabı, yatırım hesabı, çevrimiçi bankacılık, uluslararası para transferi, tüketici kredileri ve diğer finansal hizmetler sunmaktadır. Günümüzde, Credit Europe Bank'ın Türkiye'deki operasyonları Credit Europe Bank A.Ş. adı altında sürdürülmektedir.

Almanya’daki bankalar üç ayrı gruba ayrılır. Bunlar özel bankalar, kamuya ait tasarruf bankaları (Landesbanks) ve üyelerin sahip olduğu kredi birlikleri. Alman bankacılık sistemi, 200 özel banka, 400 kamu bankası ve 1100 adet üyeye ait kredi birliği dâhil olmak üzere yaklaşık 1.800 bankadan oluşuyor. Ayrıca, Almanya'da merkezi yerleşik olmayan ancak Almanya'da faaliyet gösteren birçok yabancı banka ve finansal kuruluş da bulunmaktadır. Bu nedenle Almanya, dünyanın en büyük bankacılık merkezlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Türkiye'de Alman bankacılığı, hem temsilcilikleri hem de şubeleriyle varlık göstermektedir. Türkiye'de temsilciliği bulunan Alman bankaları arasında Aareal Bank A.G., Commerzbank A.G., DEG-Deutsche Investitions-und Entwicklungsgesellschaft MBH, DZ Bank A.G., KFW (Kreditanstalt Für Wiederaufbau) ve Landesbank Baden Württemberg yer almaktadır. Türkiye'de şubesi olan tek Alman bankası ise 1987 yılında kurulan Deutsche Bank'tır ve bu banka sadece kurumsal bankacılık hizmeti sunmaktadır. Bunların yanı sıra, Hypovereinsbank Türkiye'de temsilciliği ya da şubesi bulunmamasına rağmen Yapı Kredi Bankası ile iş birliği yapmaktadır.

Konsolidasyon, Alman ekonomisinin ölçeklenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Tasarruf bankaları ve kooperatif bankaları arasında yapılan konsolidasyonun en yaygın nedenlerinden biri strestir. Düşük faiz ortamı ve son yıllarda bankaların sermaye ihtiyaçlarını artıran bankacılık düzenlemeleri gibi faktörler nedeniyle önümüzdeki yıllarda daha fazla konsolidasyon baskısı olabilir. Alman bankaları, özellikle kurumsal finansmanın etkilenebilece inden ve bankaların kredi verme kapasitesinin kısıtlanabileceğinden endişe etmektedir. Ancak, Avrupa Bankalar Birliği (EBF) verilerine göre, düşük faiz oranları ve elverişli finansman koşulları eşliğinde şirketlere ve serbest meslek sahiplerine verilen krediler 2019 yılında bir önceki yıla göre %4,3 oranında artarak 974 milyar Euro'ya ulaşmıştır. Almanya'daki Enerji Geçişi ve yeni AB Eylem Planı 'Sürdürülebilir Büyümenin Finanse Edilmesi' nedeniyle, bankalar son yıllarda sürdürülebilir finansmanı teşvik etmek için birçok girişim başlatmıştır.

Avrupa Merkez Bankası (ECB), Almanya'da negatif faiz oranı ve büyük satın alma programları ile yatırım ve uzun vadeli kredi talebini artırmayı hedeflemektedir. ECB, tüm getiri eğrisi boyunca oranları düşürerek bu amacına ulaşmaya çalışmaktadır. Ancak, bankalar müşterilere negatif oranları büyük ölçüde aktaramadıkları için, negatif ECB oranları banka karlılığını düşürmektedir. Bu durum uzun vadede bankaların kredi verme kapasitelerini de zayıflatmaktadır. ECB'nin devasa satın alma programları, bankacılık sisteminde aşırı likiditenin keskin bir şekilde artmasına neden olmaktadır.

Sonuç olarak, Almanya'nın finansal sistemine ilişkin birkaç önemli nokta öne çıkıyor. Almanya, iyi gelişmiş bir finansal hizmetler altyapısına sahip bir ülke olarak öne çıkıyor ve sermaye piyasalarının yanı sıra banka kredileri de hizmet vermektedir. Banka kredileri, özellikle Mittelstand olarak bilinen küçük ve orta ölçekli firmalar için önemli bir finansman kaynağıdır. Ancak, düşük faiz oranları ve aşırı likidite gibi faktörler, bankaların karlılıklarını azaltmakta ve uzun vadede kredi verme kapasitelerini de zayıflatmaktadır. Bankaların bu zorlu koşullarla başa çıkmak için konsolidasyon gibi önlemler alması ve sürdürülebilir finansmanı teşvik etmek için girişimlerde bulunması beklenmektedir.